Bệnh nấm trái trên cây sầu riêng là một trong những bệnh phổ biến và gây hại nghiêm trọng, làm giảm chất lượng trái, thậm chí dẫn đến rụng trái hoặc mất mùa. Bệnh này chủ yếu do các loại nấm Colletotrichum và Phytophthora gây ra, và chúng thường xuất hiện khi trái sầu riêng đang phát triển hoặc khi trái gần chín. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết bệnh và cách phòng trừ:
1. Dấu hiệu nhận biết bệnh nấm trái trên cây sầu riêng:
- Vết bệnh trên trái: Ban đầu, vết bệnh xuất hiện dưới dạng các đốm nhỏ màu nâu, sau đó vết bệnh lan rộng, chuyển sang màu đen, và có thể tạo thành vết lõm trên bề mặt trái. Các vết bệnh này thường có ranh giới rõ ràng, đôi khi có thể có nấm mốc trắng hoặc đen ở vết bệnh.
- Mô trái bị thối: Mô trái có thể bị thối rữa từ trong ra ngoài, khi bệnh nặng, trái có thể bị rụng trước khi chín.
- Mùi hôi: Trái bị bệnh thường phát ra mùi hôi thối, do sự phân hủy của mô quả.
- Mất chất lượng trái: Trái sầu riêng bị nhiễm bệnh nấm sẽ không thể tiêu thụ hoặc có chất lượng kém, giảm giá trị thương phẩm.
2. Nguyên nhân gây bệnh nấm trái:
- Điều kiện thời tiết: Mưa nhiều, độ ẩm cao là điều kiện lý tưởng cho các loại nấm phát triển. Mưa kéo dài cũng khiến trái bị ướt, tạo cơ hội cho nấm xâm nhập vào vỏ trái.
- Tưới nước không hợp lý: Tưới nước nhiều khi trái đang phát triển có thể làm tăng độ ẩm xung quanh trái, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.
- Cây bị suy yếu: Cây sầu riêng nếu bị thiếu dinh dưỡng, thiếu nước hoặc bị sâu bệnh tấn công sẽ dễ dàng bị nhiễm nấm.
- Vườn không thoáng khí: Nếu vườn cây quá dày hoặc thiếu thông gió, độ ẩm cao và không khí ít lưu thông sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm gây bệnh.
3. Cách phòng trừ bệnh nấm trái:
a. Chọn giống khỏe mạnh
- Sử dụng giống sầu riêng khỏe mạnh, kháng bệnh, được trồng trong điều kiện chăm sóc tốt để cây phát triển mạnh mẽ và có khả năng chống lại bệnh tốt hơn.
b. Tạo điều kiện thoáng mát cho vườn cây
- Cắt tỉa cành lá: Cắt tỉa những cành lá không cần thiết để tạo độ thông thoáng cho cây, giúp giảm độ ẩm trong vườn. Điều này sẽ giúp giảm nguy cơ nấm phát triển.
- Khoảng cách trồng hợp lý: Trồng cây với khoảng cách phù hợp để cây có không gian phát triển tốt, tránh vườn quá dày.
c. Quản lý tưới nước hợp lý
- Tưới nước vừa phải, tránh tưới quá nhiều trong mùa mưa. Không tưới vào ban đêm để tránh làm ướt trái, tạo điều kiện cho nấm phát triển.
- Nếu có thể, nên áp dụng phương pháp tưới nhỏ giọt để hạn chế làm ướt lá và trái.
d. Phun thuốc bảo vệ thực vật
- Thuốc trị nấm: Sử dụng các loại thuốc trị nấm có chứa các hoạt chất như Mancozeb, Chlorothalonil, Copper oxychloride để phòng và trị bệnh. Phun thuốc vào giai đoạn cây ra hoa, phát triển trái và đặc biệt là khi có dấu hiệu bệnh.
- Phun định kỳ: Cần phun thuốc bảo vệ thực vật định kỳ, đặc biệt trong giai đoạn trái sầu riêng đang phát triển (khoảng 2 tháng trước khi thu hoạch). Phun 2-3 lần mỗi tháng vào mùa mưa.
e. Phun các chế phẩm sinh học
- Sử dụng các chế phẩm sinh học như Trichoderma hay Bacillus subtilis để phòng ngừa bệnh nấm, giúp cải thiện sức đề kháng cho cây.
- Các chế phẩm sinh học này không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh mà còn hỗ trợ trong việc cải thiện đất, giúp cây phát triển khỏe mạnh hơn.
f. Kiểm tra và tiêu hủy trái bệnh
- Khi phát hiện trái bị nhiễm bệnh, cần thu gom và tiêu hủy ngay để tránh lây lan sang các trái khác hoặc các cây trong vườn.
- Không nên để trái bệnh rơi rụng trong vườn vì đây là nguồn phát tán mầm bệnh.
g. Dọn dẹp tàn dư cây trồng
- Sau mỗi mùa thu hoạch, cần dọn dẹp tàn dư của cây sầu riêng, thu gom lá, trái rụng và các vật liệu có thể là nguồn gây bệnh.
4. Chăm sóc cây để nâng cao sức đề kháng
- Bón phân hợp lý: Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây, đặc biệt là phân hữu cơ, giúp cây có sức đề kháng tốt, giảm khả năng bị nhiễm bệnh.
- Cung cấp nước đầy đủ: Đảm bảo cây sầu riêng luôn có đủ nước, nhưng tránh tình trạng ngập úng, vì điều này có thể tạo điều kiện cho bệnh phát triển.
5. Thu hoạch đúng thời điểm
- Thu hoạch khi trái đã đạt độ chín phù hợp, không để trái quá lâu trên cây vì có thể dễ dàng bị nhiễm bệnh.
Bằng việc áp dụng các biện pháp phòng trừ và chăm sóc hợp lý, bạn có thể giảm thiểu tác động của bệnh nấm trái trên cây sầu riêng, đảm bảo năng suất và chất lượng trái.